Urodził się 18 maja 1631 r. w Podegrodziu koło Starego Sącza. Był synem kowala. Od dziecka był bardzo pobożny, miał wielkie nabożeństwo do Opatrzności Bożej, Męki Pańskiej, Najświętszego Sakramentu, Najświętszej Maryi Panny, był też gorącym orędownikiem modlitwy za dusze czyśćcowe. Naukę rozpoczął w szkole parafialnej w Podegrodziu, był słabym uczniem, nie mógł nauczyć się alfabetu, posłano go do pasienia krów. Dopiero później otrzymał zdolność uczenia się i uczenia innych. Był uczniem szkół jezuickich i pijarskich, kilka razy przerywał naukę z powodu choroby i wojen. W wieku 23 lat wstąpił do Zakonu OO. Pijarów. 12 marca 1661 r. przyjął święcenia kapłańskie. Był cenionym kaznodzieją i spowiednikiem. Napisał wiele dzieł teologicznych, min. „Mistyczna świątynia Boga” – w tej książce ukazywał, że wszyscy, także świeccy, są powołani do świętości – było to bardzo nowatorskie stwierdzenie. Mimo, że bardzo kochał swój Zakon zraził się rozluźnieniem dyscypliny zakonnej. Popadł w konflikt z przełożonymi. Po 16 latach życia w Zakonie OO. Pijarów, poprosił o zwolnienie ze ślubów zakonnych, i opuścił Zakon. Postanowił założyć Zakon Marianów od Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. W 1673 r., po pokonaniu wielu trudności, został zatwierdzony pierwszy klasztor Zakonu Marianów.

1. Stanisław był wielkim czcicielem Niepokalanej. Na dwa wieki przed ogłoszeniem dogmatu o Niepokalanym Poczęciu wyznawał: „Wierzę we wszystko, w co wierzy święty Kościół rzymski…, a przede wszystkim wyznaję, że Najświętsza Matka Boża Maryja została poczęta bez zmazy pierworodnej.” Wiele o tym mówił w kazaniach i pisał. Jednym z zadań założonego przez niego Zakonu OO. Marianów, jest szerzenie czci Matki Bożej. Powierzył im także modlitwę za zmarłych w czasie wojen i zarazy.

            Widząc upadek moralności i zagrożenie życia religijnego, chciał, by jego Zakon przyczyniał się do pogłębienia wiary i odrodzenia obyczajów narodu. Podjął działalność apostolską szczególnie wśród ludności religijnie zaniedbanej. Jedną z form jego apostolstwa była abstynencja, ponieważ widział jak wiele nieszczęść powoduje alkohol, sam był abstynentem i zobowiązał do abstynencji zakonników, swoich współbraci.

            Nazywano go „ojcem ubogich”, pomagał nie tylko materialnie, ale troszczył się o dobra duchowe, o zbawienie ludzi, dla wielu z nich wyprosił łaskę nawrócenia.

            6 czerwca 1701 r., trzy miesiące przed śmiercią, o. Stanisław złożył w Warszawie, uroczyste śluby zakonne w utworzonym przez siebie Zakonie, na ręce nuncjusza apostolskiego ks. Franciszka Pignatellego.

            Zmarł 17 września 1701 r. w Górze Kalwarii.

            Beatyfikowany był 16 września 2007 r. w Licheniu, kanonizowany 5 czerwca 2016 r. w Rzymie.

            Wspominany jest 18 maja.

            W przemówieniu w 1999 r. Jan Paweł II powiedział do członków Zakonu założonego przez O. Stanisława: „Drodzy Księża Marianie, jakże wymowny jest fakt, że wasze zgromadzenie, pierwszy zakon założony przez Polaka, ma charakter wybitnie maryjny, że jest związane z Niepokalaną. W XVII w. gdy zaczął się już rysować kryzys wielkiego wówczas państwa polskiego, o. Stanisław Papczyński szukał oparcia w Niepokalanej. Oto jego wskazanie, jakie dla was pozostawił: we wszelkich trudnościach uciekać się do Niepokalanej. Wskazanie to przejął o. Papczyński od samego Jezusa, który z krzyża wskazał apostołowi Janowi Maryję jako Matkę.

            Zawsze pokładajcie wielką ufność w Najświętszej Maryi Pannie, jak tego swoim przykładem nauczył was o. Papczyński. Do Niej z wielką żarliwością się uciekajcie zwłaszcza wtedy, gdy trzeba stawić czoło wielkim zagrożeniom czy sytuacjom kryzysowym.”

Św. Stanisław Papczyński jest patronem:

- małżeństw pragnących potomstwa,

- rodziców oczekujących narodzin dziecka,

- dzieci mających trudności w nauce,

 - osób, których życie jest zagrożone,

- osób pragnących wyzwolić się z różnego rodzaju uzależnień, zwłaszcza z alkoholizmu.

Modlitwa
Boże, Ty w swojej Opatrzności powołałeś świętego Stanisława, kapłana, do szerzenia czci Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i niesienia pomocy zmarłym pozostającym w czyśćcu, spraw, prosimy, abyśmy za przykładem jego życia i apostolskiej działalności, głosili pełnię łaski i świętości Matki Twojego Syna i wypraszając miłosierdzie dla zmarłych dostąpili udziału w prawdziwej ojczyźnie. Przez Chrystusa Pana naszego.